اضطراب و افسردگی را میتوان دو نوع از رایجترین اختلالات روانی دانست؛ تفاوت افسردگی و اضطراب از نوع علائم آنها مشخص میشود. برای مثال، افسردگی با اندوه دائمی و ناامیدی شدید، همراه است. در صورتی که اضطراب باعث نگرانی، ترس یا عصبی بودن میگردد. بیقراری و نگرانی، دو نشانهای هستند که برای هر دو اختلال به وجود میآیند.
اختلال اضطراب فراگیر چیست؟
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) یک نوع اختلال اضطراب است. تعداد زیادی اضطرابهای دیگر هستند که در اینجا اشارهای به آنها نمیشود، مثل اختلال وسواس فکری عملی (OCD) یا اختلال هراس.
اگر اضطراب اختلال فراگیر داشته باشید، آنوقت:
- همزمان، نگرانیهای مختلفی خواهید داشت
- نگرانیهایتان متناسب با وضعیت موجود نیست
- در کنترل کردن نگرانیهای خود مشکل دارید.
علائم اضطراب و افسردگی چیست؟
مهمترین اقدام برای درک تفاوت افسردگی و اضطراب، توجه به نوع علائم آنها است. هر چند بیقراری و احساس نگرانی، برای هر دو اختلال روانی به وجود میآیند؛ اما سایر علائم آنها با یکدیگر تفاوت دارند. از مهمترین علائم افسردگی میتوان موارد زیر را بیان کرد:
- غمگینی، ناامیدی و اضطراب
- احساس ضعف و کمبود انرژی
- مشکل در تفکر و تمرکز
- به هم خوردن تنظیم خواب
- کمتر یا بیشتر از حالت عادی غذا خوردن
- نداشتن تمایل برای انجام کارهای مورد علاقه
فردی که چندین نشانه از علائم افسردگی را حداقل به مدت دو هفته (پیوسته) داشته باشد، به بیماری افسردگی دچار است. شدت افسردگی به شدت علائم آن بستگی دارد. تشخیص این موضوع نیز بنا بر نظر پزشک متخصص انجام میگیرد.
علائم اضطراب کدامند؟
احساس نگرانی و ترس، برای هر فرد در هر برههای از زندگی، میتواند به وجود آید؛ بروز این حالت، به طور خاص، برای شرایط خطرناک یا استرسزا، کاملا طبیعی است. اما اگر ترس و نگرانی برای مدت طولانی دوام داشته باشد، یا بیش از حد شود، میتواند نشان دهنده یک اختلال اضطرابی باشد. از مهمترین علائم استرس و اضطراب، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس نگرانی بیش از حد
- تعریق شدید و لرزش بدن
- از دست دادن کنترل
- احساس بیقراری
علائم استرس و اضطراب به نوع اختلال اضطرابی نیز بستگی دارند. اضطراب اجتماعی، فوبیا یا ترس شدید از چیزها، اختلال هراس و اختلال وسواس فکری، از مهمترین اختلالات اضطرابی هستند. استرس پس از سانحه (PTSD) نیز در ابتدا یکی از اختلالات اضطرابی به حساب میآمد؛ اما امروزه، آن را به عنوان یک اختلال جداگانه مورد مطالعه قرار میدهند.
تفاوت افسردگی و اضطراب از نظر نوع و شدت علائم
تفاوت افسردگی و اضطراب، با توجه به علائم آنها، قابل درک و توجیه است. یک شخص افسرده، احساس غم مداوم و اندوه شدید دارد. چنین بیماری، انرژی کافی نداشته و به شدت ضعیف است. با تشدید علائم بیماری افسردگی، فرد تمایل خود را برای انجام انواع فعالیتهای مورد علاقه خود، از دست میدهد. گاهی افکار مرگ در ذهن فرد افسرده، چنان پررنگ میشود، که او در صدد آسیب زدن به خود بر میآید. همچنین، بیقراری و نگرانی نیز میتواند از نشانههای افسردگی باشد. همین مساله، درک تفاوت افسردگی و اضطراب را کمی دشوار کرده و تشخیص آن را با چالش مواجه میسازد.
اما در افراد مبتلا به استرس و اضطراب، احساس ترس و نگرانی غیرقابل کنترل، بارزترین نشانه به حساب میآید. اضطراب در افراد مضطرب، به صورت مقطعی یا دائمی ظاهر میشود. بسته به فعالیتهای روزمره، مانند قرار گرفتن در محیطهای اجتماعی یا ملاقات با افراد جدید، شدت اضطراب میتواند متفاوت باشد.
تفاوت افسردگی و اضطراب از نظر تشخیص
گاهی به هر دلیلی، با علائم غیر طبیعی مانند ترس، هراس، نگرانی شدید یا اندوه بیش از حد، روبرو هستید؛ در این شرایط حتما با یک متخصص صحبت کنید. ممکن است این علائم، به یکی از اختلالات استرس یا اضطراب مربوط باشد. تفاوت افسردگی و اضطراب را تنها پزشک میتواند تشخیص دهد.
تفاوت اضطراب و افسردگی از نظر علت بیماری
یکی از جنبههای تفاوت افسردگی و اضطراب، در تشخیص علت آنها این است. رفع برخی مشکلات جسمی، میتواند به بهبود افسردگی کمک کند. برای مثال، درمان اختلالات تیروئید، علائم بیمار افسرده را بهتر میکند. اما در حالت کلی، هیچ آزمایش خون یا تست پزشکی، نمیتواند ابتلا به اضطراب و افسردگی را مشخص کند.
تفاوت افسردگی و اضطراب از نظر تعداد و زمان تشخیص علائم نیز محسوس است. به این معنا که فرد افسرده باید حداقل ۵ مورد از علائم افسردگی را، به مدت دو هفته و به صورت مداوم، نشان دهد. اما برای بیماران مبتلا به استرس و اضطراب، ۳ نشانه اضطراب باید در اکثر روزها، به مدت ۶ ماه، وجود داشته باشد.
مشاوره یا گفتار درمانی
با توجه به تفاوت اضطراب و افسردگی، لازم است درمانگر از یک برنامه کامل، برای بررسی هر دو اختلال یا یکی از آنها کمک بگیرد. از مهمترین روشهای مشاوره و روان درمانی، که برای بهبود علائم اضطراب و افسردگی، به کار میروند، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- درمان شناختی رفتاری (CBT)؛ این روش درمانی، به بیمار کمک میکند تا افکار منفی خود را اصلاح نماید. همچنین، در طول درمان، شخص میآموزد که چگونه رفتارها و افکار مثبت را جایگزین احساسات منفی خود کند.
- درمان بین فردی؛ پزشکان اعصاب و روان، برای بهبود ارتباط فرد با اجتماع، از درمان بین فردی کمک میگیرند.
- درمان حل مساله؛ یک فرد مضطرب یا افسرده باید مهارتهایی را بیاموزد، که بتواند علائم خود را مدیریت کند. با کمک درمان حل مساله، میتوان این مهارتها را به بیمار آموزش داد.
